بسمه‌تعالی
مؤسسة مطالعات و تحقیقات آرشیوی
«پژوهشکدة اسناد»
مقدمه
نظر به تأکید مقام محترم ریاست‌جمهوری بر اهمیت نقش آرشیو و نگهداری اسناد و مدارک دولتی و تاریخی و ضرورت شناسایی، طبقه‌بندی، مرمت، بازسازی و آماده‌سازی اسناد به‌گونه‌ای که برای همگان به ویژه پژوهشگران و مجامع و مراکز علمی و پژوهشی قابل دسترسی باشد، موضوع بخشنامة شمارة ۶۵۳۱۶ مورخ 27/6/1369 ریاست‌جمهوری به کلیة وزارتخانه‌ها و مؤسسات و شرکت‌های دولتی، اساسنامة «پژوهشکدة اسناد» سازمان اسناد ملی ایران به شرح زیر جهت تصویب پیشنهاد می‌گردد:
مادة اول- کلیات:
به‌منظور ایجاد زمینه‌های مطالعاتی و تحقیقاتی، اعتلای دانش آرشیوی و فن بایگانی، انسجام‌بخشیدن به پژوهش‌های تاریخی، به‌ویژه تاریخ معاصر ایران، به‌کارگیری روش‌های نوین فن مرمت و بازسازی اسناد مجموعه‌های موضوعی اسناد در آرشیو درجهت ارائه به پژوهشگران و انجام تحقیقات لازم و نشر آنها، «پژوهشکدة اسناد» که در این اساسنامه، مؤسسه مطالعات و تحقیقات و خدمات اسناد (آرشیو) آرشیوی خوانده می‌شود و در چارچوب وظایف قانونی سازمان اسناد ملی ایران فعالیت می‌نماید، تاسیس می‌شود.
مادة دوم- اهداف کلی مؤسسه به شرح زیر است:
الف. مطالعه و تحقیق بر روی اسناد موجود در آرشیو سازمان اسناد ملی ایران و سایر مراکز آرشیوی به منظور کشف نکات مبهم و مکتوم تاریخی درجهت تدوین تاریخ جامع معاصر ایران
ب. مطالعه و تحقیق درخصوص شیوه‌های بازسازی و مرمت اسناد و استفاده از روش‌های نوین علمی درجهت شناسایی عوامل مخرب و موثر بر اسناد و یافتن راه‌های مقابله با آنها
ج. بررسی و مطالعة روش‌های طبقه‌بندی اسناد مطابق با استانداردهای جهانی
د. تلاش درجهت ساخت و تهیة مواد لازم برای مرمت اسناد در داخل کشور
ه. تهیة کلیه واژه‌ها و اصطلاح‌نامه‌ها، اصول شماره‌گذاری و نمایه‌سازی درجهت استفادة صحیح و علمی از کامپیوتر به‌منظور ارائة شیوه‌های بازیافت اطلاعات موجود و اشاعة آنها ازطریق مکانیزه‌کردن
و. تهیه و آماده‌سازی مجموعه‌های اسنادی برای انتشار به صورت گزارش کتاب و یا نشریات مربوط
ز. همکاری با مؤسسات دولتی، دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و مطالعاتی فرهنگی و علمی داخل و خارج از کشور و راهنمایی آنان در زمینة اسناد آرشیوی
ح. تهیه و تنظیم و ارائة طرح‌های پژوهشی در زمینة تاریخ معاصر ایران به پژوهشگران
ط. معرفی و شناساندن اسناد موجود در آرشیو سازمان اسناد ملی ایران و تهیة راهنماهای لازم به‌منظور تسهیل در این امر
مادة سوم- وظایف و برنامه‌ها:
الف. ایجاد زمینه‌ها و فراهم‌کردن امکانات لازم برای تحقق اهداف مؤسسه
ب. تالیف و ترجمه متون و آثار و نشریات تحقیقی و پژوهشی متناسب با اهداف مؤسسه
ج. استفاده از اسناد موجود در آرشیو به منظور مطالعه و تحقیق در زمینة اهداف مؤسسه
د. فعالیت‌های تحقیقاتی پژوهشگران ازطریق نشر نتایج مطالعات و تحقیقات آنان
ه. ارتباط با صاحب‌نظران، محققان و دانشمندان کشور و ترتیب و تشویق آنها به انجام تحقیقات تاریخی و آرشیوی در چارچوب اهداف مؤسسه
و. تربیت محققان و پژوهشگران و انتقال تجارب و تحقیقات تاریخی و فرهنگی به‌ویژه در زمینه‌های آرشیو و اسناد تاریخی منحصر‌به‌فرد و فراهم‌آوردن امکانات آموزشی و پژوهشی برای علاقه‌مندان به فعالیت در چارچوب اهداف مؤسسه
ز. انجام پروژه‌‌های تحقیقاتی و کاربردی در زمینه‌های آرشیوی- تاریخی، مرمت و بازسازی اسناد، طبقه‌بندی و کدگذاری اسناد، بازیافت و پراکنش اطلاعات
ح. برگزاری دوره‌های آموزشی و فرهنگی و تأسیس دوره‌های تحصیلات تکمیلی پژوهشی با همکاری دانشگاه‌ها
ط: ارتباط و همکاری با مراکز و مؤسسات تحقیقاتی فرهنگی و دانشگاهی داخلی و خارجی در چارچوب اهداف مؤسسه و مشارکت در انجام طرح‌های تحقیقاتی
ی. برپایی سمینارها، کنفرانس‌ها، مجامع، میزگردهای تخصصی و گروه‌های مطالعاتی و تحقیقاتی در سطوح مختلف داخلی و خارجی در زمینة فرهنگ آرشیوی و تحقیقات تاریخی به‌ویژه تاریخ معاصر ایران، دانش مدیریت اسناد، فن بایگانی و اصول حفظ و نگهداری اسناد با استفاده از محققین سازمان اسناد ملی ایران و پژوهشگران سایر دستگاه‌های دولتی
مادة چهارم- وضعیت حقوقی:
الف. مؤسسة مطالعات و تحقیقات آرشیوی به صورت مؤسسة پژوهشی وابسته به سازمان اسناد ملی ایران تشکیل می‌شود و طبق مقررات این اساسنامه اداره خواهد شد و بودجة آن از محل بودجه کل کشور و در ردیف مستقل زیر بودجه سازمان اسناد ملی ایران منظور خواهد گردید.
ب: مؤسسه نسبت به تحقیقات و آثار منتشرة خود دارای حقوق مالکیت علمی و ادبی انحصاری است.
مادة پنجم- ارکان مؤسسه:
ارکان مؤسسه عبارتند از:
الف. شورای عالی مؤسسه
ب: رئیس مؤسسه
ج: شورای پژوهشی مؤسسه
مادة ششم– شورای عالی مؤسسه با حضور رئیس سازمان اسناد ملی ایران و با عضویت افراد ذیل تشکیل می‌شود.
- معاونت اسناد سازمان اسناد ملی ایران
- معاونت آرشیو سازمان اسناد ملی ایران
- رئیس مؤسسة مطالعات و تحقیقات آرشیوی
- سه نفر از صاحب‌نظران فرهنگی تاریخی، پژوهشی و دانشگاهی و آرشیوی به انتخاب ریاست سازمان اسناد ملی ایران
تبصرة ۱- انتخاب اعضای ردیف‌های ۴ برای مدت ۲ سال خواهد بود و با حکم رئیس سازمان اسناد ملی ایران منصوب می‌شوند و انتخاب مجدد آنها بلامانع است.
تبصرة ۲- شورای عالی مؤسسه می‌تواند در مواقع ضروری از افراد ذی‌صلاح جهت مشورت، دعوت به‌عمل‌آورد.
تبصرة ۳- رسمیت جلسات شورای عالی منوط به حضور حداقل دو سوم اعضای جلسه بوده و تصمیمات متخذة شورا با تصویب اکثریت آرای حاضرین در جلسه قابل‌اجرا است.
تبصرة ۴- غیبت متوالی و بدون عذر موجه هر یک از اعضا برای سه جلسه به‌منزلة استعفای عضو خواهد بود.
تبصرة ۵ – جلسات شورای عالی حداقل ۶ بار در سال تشکیل خواهد شد.
مادة هفتم- وظایف شورای عالی:
شورای عالی مؤسسه دارای وظایف و اختیارات ذیل است:
- بررسی و تصویب برنامه‌ها و فعالیت‌های پژوهشی که ازسوی ریاست شورای عالی، رئیس مؤسسه و یا یک سوم اعضای شورا پیشنهاد می‌شود.
- تصویب انجام تحقیقات کلان و انتشار مجموعه‌های اسناد تاریخی
- تصویب برگزاری کنگره‌ها و مجامع بین‌المللی و همکاری‌های فرهنگی تحقیقاتی و بین‌المللی
- بررسی و پیشنهاد بودجة سالانه به مراجع ذی‌ربط
- اتخاذ تصمیم درمورد نحوة استفاده و هزینة هدایا ، کمک‌های مالی و امکاناتی که ازسوی افراد حقیقی یا حقوقی به مؤسسه واگذار می‌شود.
- پیشنهاد تغییر مواد و یا اصلاح این اساسنامه به وزارت فرهنگ و آموزش عالی
- تصویب آئین‌نامه‌های داخلی مؤسسه
- بررسی گزارش سالانه از وضعیت و فعالیت‌های مؤسسه که توسط رئیس مؤسسه ارائه می‌شود
- اتخاذ تصمیم در مورد سایر اموری که به پیشنهاد رئیس شورای عالی و رئیس مؤسسه در دستور کار شورای عالی قرار می‌گیرد
۱۰. ایجاد یا گسترش گروه‌های پژوهشی مؤسسه
مادة هشتم- اختیارات و وظایف رئیس مؤسسه:
رئیس مؤسسه به منظور اداره مؤسسه با حکم رئیس سازمان اسناد ملی ایران منصوب می‌شود و دارای وظایف و اختیارات ذیل است:
- اجرای اساسنامه و آیین‌نامه‌ها و مصوبات شورای عالی مؤسسه
- تهیه و تدارک وسایل، تجهیزات و امکانات لازم برای پیشبرد امور مؤسسه
- انتخاب، عزل و نصب روسای گروه‌های پژوهشکده
- امضای کلیة قراردادها، اسناد و مدارک حقوقی و مالی، دریافت و پرداخت و صرف هزینه‌ها در چارچوب مقررات و ضوابط مصوب
- پیشنهاد بودجه و تهیة برنامه‌های سالانة مؤسسه جهت ارائه به شورای عالی
۶ نظارت بر نحوة پیشرفت کار و تهیة گزارش‌های مربوط به امور مؤسسه
- تهیه و پیشنهاد آیین‌نامه‌های داخلی به شورای عالی
- استیفای حقوق مؤسسه و اقامة دعوی‌های لازم
- پیشنهاد تشکیل جلسات فوق‌العاده شورای عالی مؤسسه
- تشکیل مرتب شورای پژوهشی پژوهشکده
- اجرای سایر اموری که از طرف رئیس سازمان اسناد ملی ایران محول می‌شود.
مادة نهم- مؤسسه دارای ۵ گروه به شرح زیر است:
- گروه تحقیقات آرشیوی
- گروه مطالعات و تحقیقات حفظ و نگهداری اسناد
- گروه تحقیقات تاریخ معاصر ایران
مادة دهم– شورای پژوهشی مؤسسه:
به‌منظور هماهنگی بین بخش‌های مختلف مؤسسه و انجام تحقیقات لازم و مفید، شورای پژوهشی مؤسسه تحت نظارت مستقیم رئیس مؤسسه تشکیل می‌شود.
شورای پژوهشی متشکل از افراد ذیل است:
- رئیس مؤسسه
- معاون پژوهشی
۳. رؤسای گروه‌های تحقیقاتی
- سه تن از صاحب نظران فرهنگی به پیشنهاد رئیس مؤسسه و تصویب ریاست سازمان اسناد ملی ایران
مادة یازدهم– وظایف شورای پژوهشی:
- نظارت بر چگونگی اجرای دوره‌های آموزشی و پژوهشی و تربیت محققان ، طرح‌های درحال‌انجام و همچنین نظارت در برگزاری کلاس‌ها و سمینارهای تحقیقاتی در هر گروه
- نظارت بر کیفیت نشریات تخصصی مؤسسه
- بررسی و اجرای طرح‌های پژوهشی که پیشنهاد می‌شود ، پس از تصویب نهایی در شورای عالی مؤسسه
- تصویب آثار علمی برای چاپ و نشر
- همکاری و برنامه‌ریزی برای جذب و جلب محققان صاحب‌نظران و اندیشمندان
تبصره: آیین‌نامه شورای پژوهشی توسط رئیس مؤسسه تهیه و به تصویب شورای عالی مؤسسه خواهد‌رسید.
این اساسنامه در ۱۱ ماده و ۶ تبصره تهیه و تنظیم گردیده‌است.
