نشست تخصصی بررسی و تحلیل کتاب ایستگاه خیابان روزولت

 

به مناسبت ایام مبارک دهه فجر و سالروز پیروزی انقلاب اسلامی پژوهشکده اسناد با توجه به رویکرد اسنادی کتاب ایستگاه خیابان روزولت در مورخ 13 بهمن 1403 با حضور نویسنده کتاب دکتر محمد محبوبی نویسنده و پژوهشگر تاریخ معاصر و دو تن از منتقدان این کتاب آقایان دکتر امین آرین راد عضو هیئت علمی بنیاد دایرۀ المعارف اسلامی و دکتر هادی قیصریان فرد پژوهشگر تاریخ انقلاب اسلامی، در سالن پرهام ساختمان گنجینه اسناد برگزار گردید. دبیری این نشست را دکتر قربانعلی کناررودی عضو هیئت علمی و رئیس گروه تاریخ معاصر و تاریخ شفاهی پژوهشکده اسناد برعهده داشتند.

 

قربانعلی کناررودی دبیر نشست: تسخیر لانه جاسوسی در 13آبان 1358 یکی از حوادث مهم بعد از انقلاب اسلامی است این حادثه به تعبیری انقلاب دوم هم نامگذاری شده است. براساس آنچه در مقدمه این کتاب آمده است حوادث و جریانات مربوط به روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در فاصله سال های 57 تا دی ماه 1359  همراه با خروج گروگان ها از کشور براساس اسناد و مدارک که به روزهای 444  روز مشهور است مورد بررسی قرار گرفته است. در این جلسه سعی می شود به کم و کیف این اتفاقات مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد که خود آن حرکت جدیدی برای تاریخ نگاری انقلاب اسلامی محسوب می شود.

محمد محبوبی نویسنده کتاب: اولین ضرورت نوشتن این کتاب به نظرم بزرگترین مسئله ای که در تاریخ نگاری بعد انقلاب داریم این است که روایت ها  و پژوهش و تحقیقاتی در چنین موضوعاتی صورت نمی گیرد و زمانی مسئله بُغرنج تر می شود که روایت های رقیب شکل می گیرد. مسئله دومی که ضرورت در این نوشتن را احساس کردم این است که موضوع تسخیر سفارت آمریکا و روابط دوجانبۀ ایران و آمریکا از سال 57 تا 59، یک موضوع زنده هست که به صورت روزمره در مورد آن صحبت می شود که در روابط فعلی ایران و آمریکا هم اثرگذار است. ضرورت سوم؛ آثاری که در مراکز تاریخ نگاری رسمی جمهوری اسلامی تولید کرده و در دسترس خوانندگان قرار داده است تصور می کنم خیلی آثار دقیقی نیست یعنی آن ظرافت پژوهشی که لازم است، بعضاً در این آثار مشاهده نمی شود.

در ادامه نشست دکتر امین آریان راد دومین سخنران کتاب: این کتاب از سِنخ کتاب های تاریخ رسمی یعنی تاریخ مجاز است.  این کتاب بر اشغال سفارت متمرکز شده است و عنوان کتاب هم گویای همین مطلب است بدون آنکه از پیشینه روابط ایران و آمریکا سخن بگوید.به همین خاطر به مسائل مستشاران، قراردادهای نظامی و انجمن های ایران و آمریکا صحبتی نشده است. مورد بعدی که در این کتاب دیده می شود این است که در این کتاب فقط از اسناد سفارت آمریکا استفاده نموده و از دیگر منابع استفاده نکرده است.

سخنران بعدی دکتر قیصریان فرد پژوهشگر تاریخ انقلاب اسلامی:  قبل از اینکه به نقد این کتاب بپردازم به نکات خوب آن اشاره نمایم. اول اینکه مورد توجه مقام معظم رهبری قرار گرفته است. دوم اینکه علاوه بر نثر روان و قلم زیبای نویسنده، از تعابیر زیبا چه  در عنوان و چه در فصل بندی ها استفاده شده است.سوم اینکه سبک نگارش نویسنده، کمتر در بین مورخان انقلاب دیده می شود بیشتر شبیه کتاب ها و خاطراتی هست که بیرون از ایران همچون کتاب شاه از میلانی و دیگر کتاب های منتشر شده دیگران می باشد که تعابیر خاصی استفاده شده است؛ دیگر از مزیت ها این است که نویسنده از منابع انگلیسی و بازگرداندن آن در قالب نثر شیوا و روان است که همه اینها بر جذابیت خواننده موثر است.

لازم به توضیح است نقدهایی که بر این کتاب از سوی منتقدان و حاضران بیان شده بسیار سازنده بوده و در پایان نویسنده کتاب به همه نقدها و پرسش های مطرح شده جواب دادند.